صفحه کلاچ را چه موقع عوض کنیم؟
در خودروهای مجهز به گیربکس دستی، دیسک و صفحه کلاچ از مهمترین اجزای فنی به شمار می روند. عملکرد این سیستم به طور مستقیم بر حرکت خودرو و شتابگیری آن تأثیر می گذارد. در صورت فرسودگی این قطعات، دنده پذیری خودرو به شدت کاهش یافته و مشکلاتی مانند بد جا رفتن دنده، کاهش قدرت خودرو و عملکرد نامناسب کلی سیستم پیش می آید.
برای جلوگیری از این معضلات، تشخیص زمان تعویض صفحه کلاچ و انجام آن در سر موعد ضروری است. این کار از بروز مشکلات متعدد در خودرو جلوگیری می کند. که در ادامه این پست تیونینگ طاهری بطور کامل شرح داده ایم:
صفحه کلاچ چیست؟
در خودروهای مجهز به هر نوع گیربکس (دستی یا اتوماتیک)، نیروی موتور نمیتواند مستقیماً به گیربکس و دیفرانسیل منتقل شود. این محدودیت باعث می شود راننده نتواند دنده را تعویض کند. برای حل این مشکل، مکانیزمی بین موتور و گیربکس طراحی شده است که با قطع موقت جریان نیرو، امکان تعویض دنده را فراهم می کند.
اگر این مکانیزم وجود نداشت، راننده با فشردن پدال کلاچ نمیتوانست ضریب دنده را تغییر دهد (مثلاً از دنده یک به دو). بنابراین، مهندسان از سیستم دیسک و صفحه کلاچ استفاده کردند تا با فشردن پدال، جریان نیرو به گیربکس قطع شده و پس از انتخاب دنده، مجدداً وصل شود.
نحوه عملکرد صفحه کلاچ در خودروهای دنده‌ای
قبل از بحث درباره زمان تعویض صفحه کلاچ، آشنایی با نحوه عملکرد آن ضروری است. این قطعه شامل یک صفحه فلزی با لنتهای مشکی است که در مرکز آن یک سوراخ شیاردار برای قرارگیری شفت گیربکس وجود دارد.
صفحه کلاچ به همراه دیسک فلزی فنردار (دیسک کلاچ) روی فلایویل پیچ میشود. شفت گیربکس نیز از طریق سوراخ صفحه کلاچ وارد سیستم شده و با آن درگیر می شود. بنابراین، نیروی میللنگ از طریق فلایویل به صفحه کلاچ منتقل شده و با درگیر بودن صفحه با شفت گیربکس، دنده ها به گردش درمی آیند.
زمانی که نیاز به قطع نیرو باشد، راننده پدال کلاچ را فشار میدهد. این پدال از طریق سیم کلاچ به بلبرینگ کلاچ (که روی شفت گیربکس قرار دارد) فشار وارد می کند. بلبرینگ با اعمال فشار روی فنرهای پرهای دیسک کلاچ، باعث جداشدن دیسک از صفحه کلاچ می شود. در این حالت، نیروی موتور به گیربکس منتقل نمی شود و راننده می تواند دنده را تعویض کند. پس از رها کردن پدال، سیستم به حالت اولیه باز می گردد و نیرو به گیربکس منتقل می شود.
تفاوت بین صفحه کلاچ فرسوده و جدید
صفحه کلاچ فرسوده معمولاً به دلیل استفاده طولانیمدت، ضخامت لنتهای خود را از دست می دهد. این لنتها نقش کلیدی در ایجاد اصطکاک بین صفحه کلاچ و فلایویل دارند. کاهش ضخامت آنها باعث سُر خوردن صفحه روی فلایویل میشود و در نتیجه، نیروی موتور به طور کامل به گیربکس منتقل نمیشود. این مشکل باعث کاهش توان خودرو و احساس «ناتوانی» در حرکت می شود.
در موارد شدید (مثلاً زمانی که گفته میشود صفحه کلاچ «ول کرده است»)، لنتها به طور کامل از بین رفته و انتقال نیرو به گیربکس غیرممکن میشود. همچنین، خرابی فنرهای صفحه کلاچ ممکن است باعث لرزش در سیستم شود. علاوه بر این، دیسک کلاچ نیز دچار فرسودگی میشود؛ بهویژه بخش سر پرههای فلزی آن که با بلبرینگ کلاچ درگیر می شود.
تشخیص زمان تعویض دیسک و صفحه خودرو
تعویض کیت کلاچ زمانبندی مشخصی ندارد و باید با توجه به علائم خرابی انجام شود. نشانه هایی مانند کاهش شتاب خودرو، سفتی پدال کلاچ، لرزش خودرو هنگام فشردن پدال و… نشان دهنده نیاز به تعویض این قطعات هستند.
نحوه تشخیص زمان تعویض صفحه کلاچ
برای آن که به طور دقیق بتوان زمان تعویض کلاچ خودرو را تشخیص داد، لازم است به یک سری علائم دقت شود.
سخت شدن تعویض دنده
در حالتی که دیسک و صفحه سالم باشد، دنده‌ها به طرز کاملا نرم و آسان تعویض میشود. اگر احساس می‌کنید که دنده‌ها سخت تعویض میشود و اهرم به سختی در جای خود قرار می‌گیرد، باید مشکل را در دیسک و صفحه جستجو کنید. البته گاهی اوقات عدم رگلاژ مناسب دیسک و صفحه نیز می‌تواند دلیل این مشکل باشد که در این مواقع باید با تنظیم مهره‌های روی سیم کلاچ این مشکل را برطرف کرد.
سفتی پدال کلاچ
سفتی پدال کلاچ می‌تواند نشانه‌ای برای فرا رسیدن زمان تعویض دیسک و صفحه باشد. البته شاید خراب شدن سیم کلاچ هم در این قضیه بی‌تاثیر نباشد اما به هر حال اگر با پدیده سفت شدن پدال کلاچ روبه‌رو هستید، احتمال بدهید که همین روزها کیت کلاچ ماشین شما با خرابی کامل روبرو شود؛ تا جایی که شاید ماشین را روشن کنید و دنده را جا بزنید اما خودرو از جایش تکان نخورد. در این مواقع صفحه کلاچ به طور کامل لنت صاف کرده و لازم است با کیت نو تعویض شود.
پرش پا و صدای دنده
اگر احساس می‌کنید بعد از کلاچ گرفتن نیروی زیادی به پای شما وارد و باعث میشود تا پا از روی کلاچ به اصطلاح پرش کند و همچنین سروصدای زیادی هنگام تعویض دنده به گوش می‌رسد، باید نسبت به تعویض دیسک و صفحه اقدام کنید.
عدم ارتباط مناسب بین دور موتور و سرعت
همه می‌دانیم که ماشینمان در دنده‌های مختلف و در یک دور موتور مشخص، باید با چه سرعتی حرکت کند. به عنوان مثال ماشین پژو پارس در دنده چهار معمولا می‌تواند روی دور موتور ۳۰۰۰ تا ۹۰ کیلومتر بر ساعت به راحتی حرکت کند. اما اگر در چنین وضعیتی سرعت خودرو از ۶۰ یا ۷۰ کیلومتر بالاتر نمی‌رود، باید آن را نشانه‌ای از خراب شدن دیسک و صفحه دانست.
لرزش خودرو در شروع حرکت
اگر دیسک و صفحه کلاچ ماشین شما مشکل داشته باشد، معمولا در شروع حرکت به لرزش می‌افتد. خرابی فنرهای دیسک و فنرهای صفحه کلاچ به علاوه کم شدن لنت صفحه می‌تواند عامل این مشکل باشد.
خاموش‌نشدن خودرو
اگر خودرو را در دنده ۲ قرار دادید و بعد از آنکه کلاچ را یکباره بالا آوردید، ماشین خاموش نشد و به راه افتاد، بدانید که دیسک و صفحه کلاچ احتمالا در روزهای پایان عمر خود قرار دارد.
نیاز تعویض به دنده سنگین در سربالایی
اگر احساس می‌کنید در سربالایی‌های عادی که معمولا با دنده‌های سبک از آن عبور می‌کردید، نیاز دارید دنده سنگین‌تری را انتخاب کنید تا کشش و قدرت کافی در خودرو برای عبور از مسیر ایجاد شود، می‌توان حدس زد که لنتهای صفحه کلاچ در حال اتمام هستند و نمی‌توانند قدرت موتور را به مقدار کافی به گیربکس انتقال دهند. این شرایط می‌تواند یکی از نشانه‌های خرابی دیسک و صفحه باشد.
زمان تعویض دیسک و صفحه خودروهای ایرانی
زمان تعویض دیسک و صفحه پراید
اگر از دیسک و صفحه استاندارد نسبت باکیفیت روی پراید استفاده کنید باید انتظار داشته باشید که حداقل صد هزار کیلومتر برای شما عمر کند.
زمان تعویض صفحه کلاچ سمند ef7
زمان تعویض صفحه کلاچ سمند ef7 معمولا بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر متفاوت است. بسته به شرایط رانندگی و نوع استفاده از خودرو، این رقم می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد.
زمان تعویض صفحه کلاچ ال ۹۰
دیسک و صفحه کلاچ ال ۹۰ نسبت به دیگر محصولات داخلی دوام بالاتری دارد. معمولا دیده شده که در شرایط عادی تا ۳۰۰ هزار کیلومتر یا بیشتر هم انجام وظیفه کرده است.
زمان تعویض صفحه کلاچ تیبا
همانطور که اشاره شد زمانبندی خاصی برای تعویض صفحه کلاچ خودروها وجود ندارد. بنابراین نمی‌توان به طور دقیق زمان تعویض صفحه کلاچ تیبا را مشخص کرد. این موضوع بستگی به شرایطی مثل نحوه رانندگی، وضعیت مسیر، میزان ترافیک مسیرهای روزانه و … دارد.
با این حال به طور معمول زمانی که خودرو تیبا چیزی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار کیلومتر مسافت را طی می‌کند، نیاز به تعویض دیسک و صفحه خواهد داشت.
البته دیده شده که خودروی تیبا حتی تا ۲۵۰ یا ۳۰۰ هزار کیلومتر هم بدون تعویض دیسک و صفحه به کار خود ادامه داده است. بنابراین بسته به شرایط رانندگی، نوع مسیر، میزان ترافیک و غیره، زمان تعویض صفحه کلاچ تیبا و دیگر خودروهای مجهز به گیربکس دستی تفاوت خواهد داشت.